Use este identificador para citar ou linkar para este item:
https://repositorio.ufpb.br/jspui/handle/123456789/26031
Registro completo de metadados
Campo DC | Valor | Idioma |
---|---|---|
dc.creator | Guedes, Karol Costa | - |
dc.date.accessioned | 2023-01-27T18:18:23Z | - |
dc.date.available | 2022-11-11 | - |
dc.date.available | 2023-01-27T18:18:23Z | - |
dc.date.issued | 2021-12-10 | - |
dc.identifier.uri | https://repositorio.ufpb.br/jspui/handle/123456789/26031 | - |
dc.description.abstract | This doctoral thesis, supported by the dialogic conception of language, consists of an exploratory, bibliographical and qualitative survey, inspired by the following problem-question: “How is the valuation and responsiveness of the developing author presented in the genre of Enem's question?”. To answer this question, its objectives were organized as: General – to investigate the author's valuation and responsiveness shown in Enem's question genre, through dialogical relations, as a characteristic of the exam; and Specific – check the discursive sayings in the documents that parameterize the functioning of Enem, known as reference matrices and annexes relating to the objects of knowledge associated with them; analyze Enem's question as a discursive genre; examine how the text(s) that structurally compose the first element of the Enem questions are valued; verify the dialogical relationships through which the author elaborates the questions; and analyze the responsiveness and valuation of the Enem issue. Methodologically, analysis of documents and ten questions from Enem (2019 and 2020) were carefully selected, which dialogued exemplary with concepts, notions and ideas from the theoretical chapters, by sequencing a kind of three steps: 1) visualization of the question and attention to the first element of the question genre (the textual fragment, the refraction of the genre used in the question and the way in which the author values this first element, through linguistic and textual marks); 2) identification of the dialogical relationship present in the second and third elements of the question (statement and alternatives) through which the writer produces his valuation and responsiveness to the cut text and the Enem reference matrix; and 3) discussion about the author's valuation and responsiveness present in the question. Finally, when analyzing the enunciation that constitutes the Enem reference matrices and the knowledge objects associated with them, it was possible to verify the expressive and thematic direction that intends the evaluation process of the exam, based on what the Enem considers as an evaluation contextualized and interdisciplinary, through the author's appreciative accent on socially situated cognitive know-how. Furthermore, by analyzing the question of Enem as a discursive genre, we reflected on the pedagogical influence that this exam promotes in the evaluation processes of elementary education school institutions, since the compositional form, style and theme are strongly demarcated in the aim to develop an evaluative process that follows a discursive order that relates to the contextual, situational, non-technical and non-mechanistic purpose of measuring knowledge. The axiological positions demarcated by textual clipping/fragmentation/refraction and linguistic-textual choices that offer a certain semantic weight to the whole issue reveal the constitution of Enem as an evaluation event that is established by the validation of the evaluation process, which, in its realization , it is subjective, argumentative, dialogic and responsive – a significant historical mark of the exam, which validates an entire evaluation process in the Brazilian educational system regarding the identification and responsive-active understanding of objects of knowledge translated into skills and abilities dear to the constitution of the image of an ideal candidate subject to enter higher education. | pt_BR |
dc.description.abstract | RESUMEN. Esta tesis doctoral, sustentada en la concepción dialógica del lenguaje, consiste en una investigación exploratoria, bibliográfica y cualitativa, inspirada en el siguiente problema-pregunta: “Cómo se muestra en la pregunta la valoración y capacidad de respuesta del autor redactor género de Enem?”. Para responder a esta pregunta, sus objetivos se organizaron en: General – investigar la valoración y capacidad de respuesta del autor mostrada en el género cuestión de Enem, a través de relaciones dialógicas, como una característica significativa del Examen; y Específicos – comprobar los dichos discursivos en los documentos que parametrizan el funcionamiento de Enem, conocidos como matrices de referencia y anexos relativos a los objetos de conocimiento asociados a ellos; examinar cómo se valoran los textos que componen estructuralmente el primer elemento de las preguntas de Enem; verificar las relaciones dialógicas a través de las cuales el autor elabora las preguntas; y analizar la capacidad de respuesta y valoración de la pregunta Enem. Metodológicamente, se seleccionaron cuidadosamente análisis de documentos y diez preguntas de Enem (2019 y 2020), las cuales dialogaron ejemplarmente con conceptos, nociones e ideas de los capítulos teóricos, secuenciando una especie de tres pasos: 1) visualización de la pregunta y atención a el primer elemento del género de la pregunta (el fragmento textual, la refracción del género utilizado en la pregunta y la forma en que el autor valora este primer elemento, a través de marcas lingüísticas y textuales); 2) identificación de la relación dialógica presente en el segundo y tercer elemento de la pregunta (enunciado y alternativas) a través de la cual el escritor produce su valoración y capacidad de respuesta al texto cortado y la matriz de referencia de Enem; y 3) discusión sobre la valoración y capacidad de respuesta del autor presentes en la pregunta. Finalmente, al analizar la enunciación que constituyen las matrices de referencia del Enem y los objetos de conocimiento asociados a las mismas, se pudo constatar la dirección expresiva y temática que pretende el proceso de evaluación del examen, a partir de lo que el Enem considera como una evaluación contextualizada y interdisciplinario, a través del acento apreciativo del autor sobre el conocimiento cognitivo situado socialmente. Además, al analizar la cuestión del Enem como género discursivo, reflexionamos sobre la influencia pedagógica que este examen promueve en los procesos de evaluación de las instituciones de educación básica, ya que la forma compositiva, el estilo y la temática están fuertemente demarcados en el objetivo de desarrollar un proceso evaluativo que sigue un orden discursivo que se relaciona con el propósito contextual, situacional, no técnico y no mecanicista de medir el conocimiento. Las posiciones axiológicas demarcadas por el recorte / fragmentación / refracción textual y las elecciones lingüístico-textuales que brindan un cierto peso semántico a todo el tema revelan la constitución de Enem como un evento de evaluación que se establece por la validación del proceso de evaluación, que, en su realización, es subjetiva, argumentativa, dialógica y receptiva - una nota histórica significativa del examen, que valida todo un proceso de evaluación en el sistema educativo brasileño en cuanto a la identificación y comprensión receptiva-activa de los objetos de conocimiento traducidos en habilidades y habilidades queridas por la constitución de la imagen de un sujeto candidato ideal para ingresar a la educación superior. | pt_BR |
dc.description.provenance | Submitted by Fernando Augusto Alves Vieira (fernandovieira@biblioteca.ufpb.br) on 2023-01-18T16:06:23Z No. of bitstreams: 2 license_rdf: 805 bytes, checksum: c4c98de35c20c53220c07884f4def27c (MD5) KarolCostaGuedes_Tese.pdf: 16285905 bytes, checksum: e8d7a794fdc061959d4e32525f44ea84 (MD5) | en |
dc.description.provenance | Approved for entry into archive by Biblioteca Digital de Teses e Dissertações BDTD (bdtd@biblioteca.ufpb.br) on 2023-01-27T18:18:23Z (GMT) No. of bitstreams: 2 license_rdf: 805 bytes, checksum: c4c98de35c20c53220c07884f4def27c (MD5) KarolCostaGuedes_Tese.pdf: 16285905 bytes, checksum: e8d7a794fdc061959d4e32525f44ea84 (MD5) | en |
dc.description.provenance | Made available in DSpace on 2023-01-27T18:18:23Z (GMT). No. of bitstreams: 2 license_rdf: 805 bytes, checksum: c4c98de35c20c53220c07884f4def27c (MD5) KarolCostaGuedes_Tese.pdf: 16285905 bytes, checksum: e8d7a794fdc061959d4e32525f44ea84 (MD5) Previous issue date: 2021-12-10 | en |
dc.description.sponsorship | Nenhuma | pt_BR |
dc.language | por | pt_BR |
dc.publisher | Universidade Federal da Paraíba | pt_BR |
dc.rights | Acesso aberto | pt_BR |
dc.rights | Attribution-NoDerivs 3.0 Brazil | * |
dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/br/ | * |
dc.subject | Linguística | pt_BR |
dc.subject | Concepção dialógica da linguagem | pt_BR |
dc.subject | Exame Nacional do Ensino Médio | pt_BR |
dc.subject | Valoração e responsividade | pt_BR |
dc.subject | Gênero discursivo | pt_BR |
dc.subject | Questão de Enem | pt_BR |
dc.subject | Linguistics | pt_BR |
dc.subject | Dialogical conception of language | pt_BR |
dc.subject | Valuation and responsiveness | pt_BR |
dc.subject | Discursive genre | pt_BR |
dc.subject | Enem's question | pt_BR |
dc.subject | Concepción dialógica del lenguaje | pt_BR |
dc.subject | Valuación | pt_BR |
dc.subject | Sensibilidad | pt_BR |
dc.subject | Género discursivo | pt_BR |
dc.subject | Cuestión de Enem | pt_BR |
dc.title | Valoração e responsividade em questões do Exame Nacional do Ensino Médio nos anos 2019 e 2020 | pt_BR |
dc.type | Tese | pt_BR |
dc.contributor.advisor1 | Almeida, Maria de Fátima | - |
dc.contributor.advisor1Lattes | http://lattes.cnpq.br/1229756282364483 | pt_BR |
dc.creator.Lattes | http://lattes.cnpq.br/3669642883335169 | pt_BR |
dc.description.resumo | Esta tese de doutorado, sustentada pela concepção dialógica da língua(gem), consiste numa pesquisa exploratória, bibliográfica e qualitativa, inspirada pela seguinte questão-problema: “Como se mostram a valoração e a responsividade do autor elaborador no gênero questão de Enem?”. Para responder a esse questionamento, seus objetivos foram organizados em: Geral – investigar a valoração e a responsividade do autor elaborador mostradas no gênero questão de Enem, por meio das relações dialógicas, como característica significativa do Exame; e Específicos – verificar os dizeres discursivos nos documentos que parametrizam o funcionamento do Enem, conhecidos como matrizes de referência e anexos relativos aos objetos de conhecimento a elas associados; analisar questão de Enem enquanto gênero discursivo; examinar como são valorados o(s) texto(s) que compõem estruturalmente o primeiro elemento das questões do Enem; verificar as relações dialógicas por meio das quais o autor elaborador constrói as questões; e analisar a responsividade e a valoração na questão do Enem. Metodologicamente, foram feitas análises de documentos e dez questões do Enem (2019 e 2020), criteriosamente selecionadas, que dialogaram exemplificativamente com conceitos, noções e ideias dos capítulos teóricos, pela sequenciação de uma espécie de três passos: 1) visualização da questão e atenção ao primeiro elemento do gênero questão (o fragmento textual, a refração do gênero utilizado na questão e a forma como o autor valora esse primeiro elemento, por meio das marcas linguísticas e textuais); 2) identificação da relação dialógica presente no segundo e no terceiro elementos da questão (enunciado e alternativas) por meio da qual o elaborador produz sua valoração e responsividade frente ao texto recortado e à matriz de referência do Enem; e 3) discussão sobre a valoração e a responsividade do autor elaborador presentes na questão. Por fim, ao ser analisada a enunciação que constitui as matrizes de referência do Enem e dos objetos de conhecimento a elas associados, foi possível verificar o direcionamento expressivo e temático que tenciona o processo avaliativo do exame, a partir do que o Enem considera enquanto avaliação contextualizada e interdisciplinar, mediante acento apreciativo do autor elaborador sobre o saber fazer cognitivo situado socialmente. Além disso, pela análise da questão de Enem enquanto gênero discursivo, refletiu-se sobre a influência pedagógica que esse exame promove nos processos avaliativos das instituições escolares de ensino básico, posto que a forma composicional, o estilo e o tema são fortemente demarcados, no intuito de desenvolver um processo avaliativo que segue uma ordem discursiva que se relaciona com o propósito contextual, situacional, não tecnicista e não mecanicista da aferição do conhecimento. Os posicionamentos axiológicos demarcados mediante recorte/fragmentação/refração textual e escolhas linguístico-textuais que oferecem determinado peso semântico para o todo da questão revelam a constituição do Enem enquanto evento de avaliação que se firma pela validação de processo avaliativo, o qual, em sua realização, se constitui subjetivo, argumentativo, dialógico e responsivo – marca histórica significativa do exame, que valida todo um processo avaliativo no sistema educacional brasileiro acerca da identificação e compreensão responsivo-ativa de objetos de conhecimento traduzidos em competências e habilidades caras à constituição da imagem de um sujeito candidato ideal para ingressar o ensino superior. | pt_BR |
dc.publisher.country | Brasil | pt_BR |
dc.publisher.department | Linguística | pt_BR |
dc.publisher.program | Programa de Pós-Graduação em Linguística | pt_BR |
dc.publisher.initials | UFPB | pt_BR |
dc.subject.cnpq | CNPQ::LINGUISTICA, LETRAS E ARTES::LINGUISTICA | pt_BR |
Aparece nas coleções: | Centro de Ciências Humanas, Letras e Artes (CCHLA) - Programa de Pós-Graduação em Linguística |
Arquivos associados a este item:
Arquivo | Descrição | Tamanho | Formato | |
---|---|---|---|---|
KarolCostaGuedes_Tese.pdf | 15,9 MB | Adobe PDF | Visualizar/Abrir |
Este item está licenciada sob uma
Licença Creative Commons